Η κίνηση είναι ζωή – όλοι το ξέρουμε αυτό. Αλλά πολλοί καταλαβαίνουν ότι μιλάμε μόνο για την ποιότητα ζωής, ενώ πρώτα απ' όλα μιλάμε για μια μεγαλύτερη διάρκεια ζωής.
Ο τυπικός δυτικός άνθρωπος περνάει το 50 έως 70% της ημέρας καθισμένος. Δουλεύοντας στο γραφείο, τρώγοντας στο τραπέζι, οδηγώντας, βλέποντας τηλεόραση ή πίνοντας καφέ ή ένα ποτό με έναν φίλο. Στις συγκοινωνίες η πλειοψηφία των ανθρώπων είναι απορροφημένοι στα κινητά τους - τα κεφάλια τους γέρνουν προς τα κάτω. Αυτή η τάση είναι ήδη εμφανής με τους εφήβους. Αλλά: Αυτό που αρχίζει ως μια λεπτομέρεια, μπορεί πράγματι να έχει σοβαρές συνέπειες.
Στα αγγλικά υπάρχει ένας όρος για το φαινόμενο: το "Hunched Over Laptop Syndrome” ή απλά HOLS (κυριολεκτικά: σύνδρομο καμπούρας πάνω στο laptop). Τα βραχυπρόθεσμα συμπτώματα περιλαμβάνουν συχνούς πονοκεφάλους, μυρμήγκιασμα, θολή όραση, ναυτία και μυϊκή αδυναμία. Εάν η κατάσταση παραμείνει, μπορεί να οδηγήσει σε οστεοαρθρίτιδα και άλλες εκφυλιστικές ασθένειες στις αρθρώσεις– συνθήκες που αναμφίβολα μειώνουν την ποιότητας ζωής. Αλλά ας αφήσουμε τα κινητά στην άκρη και επιστρέψουμε στην καρέκλα και στον καναπέ. Τι άνεση είναι αυτή, να μη χρειάζεται κανείς να κινηθεί για ένα μεγάλο μέρος της ημέρας, δεν είναι; Η σκληρή αλήθεια είναι ότι όταν περνάμε τη ζωή μας καθισμένοι, για κάποιο λόγο η ίδια ζωή μας αφαιρεί χρόνια.
Το 2008, δημοσιεύθηκε μια έρευνα που έδειχνε ότι κάθε ώρα τηλεόρασης μειώνει το προσδόκιμο ζωής κατά 21 λεπτά. Συγκριτικά το κάπνισμα ενός τσιγάρου μειώνει το προσδόκιμο ζωής κατά 11 λεπτά. Οι ειδικοί ανησυχούν για αυτή την εξέλιξη και εκτιμούν το υψηλό ποσοστό καθιστικής ζωής σχεδόν ως πιο επικίνδυνο από το κάπνισμα.
Οι γιατροί προειδοποιούν ότι η παραμονή στην ίδια θέση για δύο ώρες χωρίς διακοπή αυξάνει τον κίνδυνο στεφανιαίας νόσου, διαβήτη, παθήσεων στην πλάτη, τον αυχένα και άλλων ορθοπεδικών προβλημάτων. Η καθιστή θέση με τους ώμους γυρισμένους προς τα εμπρός προωθεί την κατάθλιψη και τις ψυχολογικές δυσκολίες καθώς οδηγεί σε επιφανειακή αναπνοή, στην κούραση του μυαλού και στην απάθεια.
Κάτι που θα εκπλήξει εκείνους που γυμνάζονται τακτικά: Η τελευταία έρευνα δείχνει ότι το καθισιό για ώρες δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί με λίγες ώρες του αθλητισμού ή γιόγκα την εβδομάδα. Ναι, είναι αλήθεια ότι όλα τα είδη της κίνησης βοηθάνε στον περιορισμό των καταστροφικών συνεπειών της «καθιστικής ζωής» για την υγεία, αλλά το σώμα δείχνει την ίδια απάντηση όταν στη συνέχεια καθίσει πάλι για ώρες: δυσλειτουργία. Και αυτό έχει τη λογική του: το σώμα μας είναι ένα σύστημα που επιδιώκει να λειτουργεί με την ελάχιστη δυνατή ενεργειακή δαπάνη εξοικονομώντας τους πόρους του μέχρι να απαιτηθεί. Ανάλογα με αυτή τη λογική το να καθόμαστε σε έναν καναπέ δεν προκαλεί τον οργανισμό μας να βελτιστοποιήσει τις ζωτικές λειτουργίες, όπως η κυκλοφορία αίματος, η πεπτική διαδικασία, η ανανέωση κυττάρων, η ρύθμιση της γλυκόζης αίματος ή η καύση λίπους. Το σώμα κατανοεί ότι αυτή η στιγμή είναι ευκαιρία για ανάπαυση, επιβράδυνση και εξοικονόμηση ενέργειας οπότε μειώνει τις ζωτικές λειτουργίες του σε ένα ελάχιστο επίπεδο - τουλάχιστον όταν αυτή η θέση διαρκεί πολύ καιρό.
Η λύση: αλλαγή θέσης τουλάχιστον δύο φορές την ώρα, σήκω από τη θέση σου, τεντώσου, χόρεψε (και γιατί όχι;), κλείσε ένα ραντεβού για μάθημα της γιόγκα online από το σπίτι σου, παίξε με τα παιδιά ή τα εγγόνια σου που τρελαίνονται να σε δούνε τουλάχιστον να το προσπαθήσεις, μην ντρέπεσαι τόσο πολύ να δείξεις στον κόσμο ότι έχεις ζωή. Η ίδια ζωή θα σε επιβραβεύσει με χρόνια.
Υ.Γ. Γράφοντας αυτό το άρθρο διέκοψα μια φορά για να κάνω μερικές ασκήσεις της Fascia Flow® Yoga στην καρέκλα, μια δεύτερη φορά για να σηκωθώ, να κάνω λίγες ασκήσεις όρθια και έναν καφέ και μια τρίτη φορά απλά για να τεντωθώ και να κάνω κάποιες αυθόρμητες κινήσεις. Τα πράγματα είναι απλά. Αν αυτό το άρθρο σε έχει εμπνεύσει να κινείσαι κι εσύ περισσότερο – θαυμάσια! Θα χαρώ αν μοιραστείς την εμπειρία σου μαζί μου. 😊